De nachtelijke gezangen van Beatrijs
De nachtelijke gezangen van Beatrijs. Een dertiende-eeuws antifonarium uit de voormalige abdij van Nazareth te Lier: één van de oudst gedateerde manuscripten uit het hertogdom Brabant.
Enkele jaren geleden kwam musicus en organiste Iris Eysermans via het Liers Genootschap voor Geschiedenis in contact met een dertiende-eeuws antifonarium uit de voormalige cisterciënzerinnenabdij van Nazareth te Lier. Het was in deze periode dat de befaamde mystica Beatrijs van Nazareth priorin was van deze abdij. Het antifonarium bestaat uit 186 perkamenten folio’s met gregoriaanse gezangen. De gezangen zijn geschreven in een helder leesbaar schrift en de initialen werden voorzien van een sierlijke verluchting. Het is een bijzonder handschrift want het werd voorzien van tekst, muziek en versiering door de monialen zelf. Het is een boek met gezangen dat werd gebruikt voor het getijdengebed. Het getijdengebed of ‘heilig officie’ is binnen het etmaal verdeeld in acht momenten van gebed: metten, lauden, prime, terts, sext, none, vespers en completen. Dit manuscript bevat bijna uitsluitend gezangen voor de “metten”, dit is het nachtofficie dat plaatsvond voor zonsopgang.
Vandaag de dag zijn er nog steeds talloze muziekhandschriften in privébezit, in bibliotheken en in musea. Ze zitten achter slot of zijn te bekijken. Maar hoe brengen we ze weer tot leven? Het antifonarium uit Lier krijgt een uitgebreid onderzoek zowel op musicologisch als codicologisch vlak. Echter, het is de interpretatie van de gezangen die wordt vertaald naar de luisteraar. De gezangen worden opnieuw uitgevoerd en beleefd in een hedendaagse constellatie: van zingend bidden naar een concerterende uitvoering.
Samen met het Liers Genootschap voor Geschiedenis, Erfgoedcel Kempens Karakter en Stadsmuseum Lier werkte Iris aan de ontsluiting van het antifonarium via het project ‘De nachtelijke gezangen van Beatrijs’. Het resultaat kan je vanaf oktober beleven via een publicatie met cd, drie concerten, een lezing, een documentaire en een tentoonstelling.
Koop hier je tickets voor het concert.
Meer info: